Chủ trì Hội nghị có các đồng chí: Đỗ Ngọc An, Phó Trưởng Ban Kinh tế Trung ương; Lê Văn Lợi, Phó Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh; Võ Thành Hưng, Thứ trưởng Bộ Tài chính; Nguyễn Vĩnh Thanh, Giám đốc Học viện Chính trị khu vực I. Tham dự có các đồng chí Đại diện Lãnh đạo một số các Ban, Bộ, ngành; đại diện một số viện, trường đại học, doanh nghiệp và chuyên gia, nhà khoa học.
Đồng chí Đỗ Ngọc An, Phó Trưởng ban Kinh tế Trung ương phát biểu tổng kết hội thảo
Phát biểu đề dẫn Hội thảo, đồng chí Lê Văn Lợi, Phó Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh nhấn mạnh, Nghị quyết số 19-NQ/TW ngày 25/10/2017 về tiếp tục đổi mới và quản lý, nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập được Hội nghị Trung ương 6 khóa XII ban hành là một nghị quyết chuyên đề về đổi mới và nâng cao hiệu quả hoạt động của đơn vị sự nghiệp công lập, toàn bộ hệ thống chính trị đã quan tâm chỉ đạo và thực hiện. Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 08-NQ/CP ngày 24/1/2018 về chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 19-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Hội nghị lần thứ sáu Ban Chấp hành Trung ương khóa XII có nhiều nhiệm vụ về xây dựng và hoàn thiện chính sách pháp luật đã được xác định.
Đồng chí Lê Văn Lợi, Phó Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh đề dẫn hội thảo
Sau 05 năm thực hiện Nghị quyết, đổi mới tổ chức, quản lý và nâng cao chất lượng các đơn vị sự nghiệp công lập đã đạt được những kết quả tích cực. Hệ thống các đơn vị sự nghiệp công lập trong các cơ quan của Đảng, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội từ Trung ương đến địa phương được tổ chức đa dạng, với nhiều nhiệm vụ và loại hình khác nhau. Sự tham gia đông đảo đội ngũ trí thức, các nhà khoa học, hệ thống các đơn vị sự nghiệp công lập đã có đóng góp to lớn đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Hoạt động cung cấp dịch vụ sự nghiệp công cơ bản đáp ứng nhu cầu của người dân và xã hội, hướng tới mục tiêu ổn định và công bằng xã hội; đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng cao của nhân dân, góp phần thực hiện mục tiêu phát triển kinh tế nhanh và bền vững, hoàn thành hầu hết và cơ bản các mục tiêu Thiên niên kỷ, thúc đẩy hội nhập quốc tế sâu rộng.
Đ/c Nguyễn Vĩnh Thanh, Giám đốc Học viện Chính trị khu vực I phát biểu khai mạc
Thông qua việc đẩy mạnh giao quyền tự chủ cho các đơn vị sự nghiệp công lập cả về thực hiện nhiệm vụ, tổ chức bộ máy, nhân sự và tài chính; đồng thời chủ động sử dụng tài sản, nguồn nhân lực để phát triển và nâng cao chất lượng hoạt động cung cấp dịch vụ sự nghiệp công. Theo đó, nguồn thu sự nghiệp đã tăng lên, thực hiện tiết kiệm chi phí để tăng thu nhập cho người lao động.
Đoàn chủ tọa hội thảo
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, thực tiễn cho thấy, mặc dù đã có nhiều văn bản quy định, hướng dẫn, nhưng quá trình triển khai thực hiện chủ trương này vẫn còn nhiều vướng mắc, hạn chế như: Việc sắp xếp, kiện toàn tổ chức bộ máy các đơn vị sự nghiệp công lập chưa gắn liền với đổi mới cơ chế hoạt động theo hướng tự chủ về tài chính, nguồn thu từ dịch vụ sự nghiệp ít và tăng trưởng chậm, vẫn chủ yếu dựa vào ngân sách nhà nước. Việc đổi mới hệ thống tổ chức các đơn vị sự nghiệp công lập còn chậm so với lĩnh vực kinh tế và yêu cầu thực tiễn. Công tác phân bổ kinh phí từ ngân sách nhà nước vẫn chủ yếu theo yếu tố đầu vào và theo biên chế, chưa gắn với đầu ra về số lượng, chất lượng sản phẩm, dịch vụ. Nhiều đơn vị sự nghiệp công lập chưa thể thích nghi ngay với cơ chế tự chủ, chất lượng dịch vụ chưa đáp ứng được yêu cầu của người sử dụng. Hiệu lực và hiệu quả quản lý nhà nước đối với các đơn vị sự nghiệp công lập chưa cao, chưa tách bạch rõ giữa chức năng quản lý nhà nước với chức năng cung ứng dịch vụ công của đơn vị… Những vướng mắc khó khăn và tồn tại hạn chế này xuất phát từ cả yếu tố khách quan và chủ quan.
PGS.TS Hoàng Văn Hoan, Phó Giám đốc Học viện Chính trị khu vực I phát biểu tham luận
Xác định công tác lãnh đạo, quản lý tổ chức đảm bảo hiệu quả, hiệu lực hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công luôn là một trong những ưu tiên của Đảng và hệ thống chính trị, nhất là trong bối cảnh mới hiện nay, trong xu thế hội nhập, cạnh tranh, chuyển đổi số và những yêu cầu ngày càng cao của doanh nghiệp, nhu cầu của nhân dân… thì yêu cầu đổi mới tổ chức quản lý, nâng cao chất lượng hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lại càng được đặt ra cấp thiết, nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển ngày càng cao của xã hội, sự phát triển nhanh và bền vững của đất nước; góp phần hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng XHCN; thực hiện thắng lợi mục tiêu “Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh” của sự nghiệp đổi mới.
Đồng chí Vũ Hải Nam, Vụ trưởng Vụ Tổ chức - Biên chế, Bộ Nội vụ phát biểu tham luận
Với ý nghĩa và yêu cầu như vậy, các nội dung mà Ban Tổ chức đưa ra tại Hội thảo đã được làm rõ hơn trong các tham luận chính: “Vai trò của Nhà nước trong việc đảm bảo dịch vụ sự nghiệp công” do PGS.TS Hoàng Văn Hoan, Phó Giám đốc Học viện Chính trị khu vực 1 trình bày; đồng chí Vũ Hải Nam, Vụ trưởng Vụ Tổ chức - Biên chế, Bộ Nội vụ tham luận với chủ đề "Tình hình thực hiện và một số kiến nghị nhằm tiếp tục thực hiện sắp xếp, tổ chức bộ máy nhằm nâng cao hiệu quả, hiệu lực hoạt động các đơn vị sự nghiệp công lập”; đồng chí Vũ Thị Hải Yến, Phó Vụ trưởng vụ Tài chính hành chính sự nghiệp, Bộ Tài chính trình bày tham luận về “Tình hình thực hiện Nghị quyết 19-NQ/TW đối với các nhiệm vụ thuộc chức năng quản lý nhà nước về lĩnh vực tài chính và đề xuất giải pháp tiếp tục thực hiện” ...
Đồng chí Vũ Thị Hải Yến, phó Vụ trưởng vụ Tài chính hành chính sự nghiệp, Bộ Tài chính phát biểu tham luận
Tại hội thảo, các đại biểu cũng tập trung thảo luận, làm rõ hơn về cơ sở lý luận và thực tiễn kinh nghiệm về vai trò của nhà nước cung ứng dịch vụ công trong nền kinh tế thị trường định hướng XHCN; quan điểm, đường lối và chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước ta trong những năm qua về cung ứng dịch vụ công của các đơn vị sự nghiệp công lập; đánh giá thực trạng tác động của quy định pháp luật và chính sách liên quan đến hoạt động các đơn vị cung ứng dịch vụ sự nghiệp công 5 năm triển khai thực hiện NQ 19-NQ/TW; các vấn đề liên quan sắp xếp, tổ chức lại các đơn vị cung ứng dịch vụ sự nghiệp công lập; nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước trong cung ứng dịch vụ sự nghiệp công; tiếp tục phát huy vai trò lãnh đạo của Đảng, hệ thống chính trị trong công tác tổ chức quản lý, nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập nhằm nâng cao năng lực phát triển của quốc gia hướng đến đạt được các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội trong thời gian tới. Các đại biểu cũng phát biểu và trao đổi sôi nổi về một số nội dung liên quan thuộc các lĩnh vực giáo dục - đào tạo, giáo dục nghề nghiệp, y tế, khoa học và công nghệ, thông tin truyền thông; những kinh nghiệm đổi với và nâng cao chất lượng dịch vụ công,…
GS. TS Nguyễn Văn Đệ, Chủ tịch Hiệp hội Bệnh viện tư nhân Việt Nam, Chủ tịch HĐQT Tổng Công ty CP Hợp Lực tham gia thảo luận
Phát biểu tổng kết hội thảo, đồng chí Đỗ Ngọc An cảm ơn và đánh giá cao các ý kiến tích cực, khoa học tâm huyết, trách nhiệm của các đại biểu dự hội thảo. Các ý kiến cho thấy, trong những năm qua, hệ thống cung ứng dịch vụ sự nghiệp công được hình thành và trải rộng khắp các địa bàn trên cả nước. Việc tinh gọn bộ máy của các đơn vị sự nghiệp công theo thảo luận của các nhà khoa học và báo cáo của bộ, ngành, địa phương thì số lượng tổ chức cơ bản giảm, lượng công chức, viên chức giảm khá. Tuy nhiên việc thực hiện tự chủ trong các đơn vị sự nghiệp công lập như nhiều ý kiến thảo luận tại hội thảo thì còn nhiều khó khăn, bất cập, hạn chế cần tháo gỡ. Thực tiễn ở một số nơi thậm chí còn dẫn đến sai phạm. Gánh nặng ngân sách cho khối đơn vị sự nghiệp công ngày càng tăng lên. Mục tiêu xã hội hóa các đơn vị sự nghiệp công, nâng cao chất lượng dịch vụ công ở các đơn vị sự nghiệp công chưa đáp ứng được yêu cầu.
Quang cảnh hội thảo
Đồng chí nhấn mạnh, sau 5 năm triển khai thực hiện Nghị quyết 19-NQ/TW, có thể rút ra bài học kinh nghiệm nhằm thực hiện tốt chính sách về đổi mới hệ thống tổ chức và quản lý, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập như: Một là, Công tác quán triệt, phổ biến, tuyên truyền chủ trương, chính sách về đổi mới căn bản, toàn diện, đồng bộ hệ thống sự nghiệp công lập đã được các cấp, các ngành quán triệt một cách đầy đủ. Hai là, xác định rõ trách nhiệm trong việc lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện Nghị quyết. Ba là, việc cải cách thủ tục hành chính; nâng cao chất lượng dịch vụ, đổi mới phương thức hoạt động trong hệ thống các đơn vị sự nghiệp công trong cả nước đã từng bước được đổi mới và có những tiến bộ nhất định. Bốn là, việc tăng cường công tác phối hợp thanh tra, kiểm tra giám sát việc chấp hành pháp luật về thực hiện nhiệm vụ này. Năm là, thường xuyên, định kỳ sơ kết, đánh giá, rút kinh nghiệm trong thực hiện Nghị quyết.
Đồng chí nhấn mạnh, những ý kiến và đề xuất tại hội thảo sẽ được biên soạn, tổng hợp thành tài liệu chuyên đề gửi Lãnh đạo Đảng, Nhà nước.
Kết quả Tổng điều tra kinh tế của Tổng cục Thống kê năm 2021, đối với hoạt động của đơn vị sự nghiệp công lập năm 2020, ngành giáo dục và đào tạo có đóng góp giá trị tăng thêm lớn nhất trong tổng giá trị tăng thêm của các đơn vị sự nghiệp công lập, đạt 254.519,6 tỷ đồng, chiếm 53,5% trong tổng giá trị tăng thêm của hoạt động sự nghiệp công lập. Ngành y tế và hoạt động trợ giúp xã hội có giá trị tăng thêm đạt 154.514,8 tỷ đồng, chiếm 32,5% so với tổng giá trị tăng thêm của các đơn vị sự nghiệp công lập và xếp thứ 2 trong đóng góp về giá trị tăng thêm. Giá trị tăng thêm hoạt động chuyên môn khoa học và công nghệ đạt 24.902 tỷ đồng, chiếm 5,2% so với tổng giá trị tăng thêm của các đơn vị sự nghiệp. Giá trị tăng thêm ngành thông tin và truyền thông đạt 12.843 tỷ đồng, chiếm 2,7% so với tổng giá trị tăng thêm của các đơn vị sự nghiệp, ...[1]. Năm 2020, các ngành dịch vụ đóng góp khoảng gần 40% GDP, trong đó dịch vụ sự nghiệp công có đóng góp 5,92% GDP. Theo thống kê của Bộ Nội vụ, hết năm 2021, lần đầu tiên biên chế công chức giảm 10,01%; biên chế sự nghiệp giảm 11,67%. Theo Bộ Tài chính, qua sắp xếp bộ máy và tinh giản biên chế giai đoạn 2017 - 2021 đã giảm chi ngân sách nhà nước được 25.000 tỷ đồng. Cả hệ thống chính trị đến hết năm 2021 đã giảm 262.000 biên chế, tương đương hơn 20% so với năm 2015. Lần đầu tiên bộ máy không bị phình ra sau khi thực hiện tinh giản. Cũng theo kết quả Tổng điều tra kinh tế của Tổng cục Thống kê, đến thời điểm năm 2021, cả nước có 52,5 nghìn đơn vị sự nghiệp, giảm 28,6% so với năm 2016; Lao động sự nghiệp là 2.393,2 nghìn người[2]. Đây là lực lượng giữ vai trò chủ đạo, cung cấp hầu hết dịch vụ sự nghiệp công, liên quan đến mọi người dân, mọi gia đình và toàn xã hội, như dịch vụ y tế, giáo dục - đào tạo, khoa học - công nghệ, văn hóa, thể dục - thể thao, ... Mạng lưới các cơ sở giáo dục, y tế, văn hóa, thể thao đã phủ kín hầu hết các lĩnh vực, địa bàn, đến tận khu vực nông thôn vùng sâu, vùng xa, địa bàn khó khăn, biên giới, hải đảo trong cả nước. Hệ thống đơn vị sự nghiệp công lập giữ vai trò nòng cốt trong cung ứng dịch vụ sự nghiệp công và thực hiện chính sách an sinh xã hội, tạo cơ hội tiếp cận dễ dàng, thuận lợi, bình đẳng cho mọi người dân, với chất lượng ngày càng cao và chi phí hợp lý hơn. |
[1] Báo cáo Tổng điều tra kinh tế năm 2021 của Tổng cục Thống kê.
[2]https://moha.gov.vn/thanh-nien/du-an500/ca-nuoc-co-bao-nhieu-don-vi-lao-dong-hanh-chinh-su-nghiep-47825.html [truy cập: 25/10/2022].
Trung tâm Thông tin, phân tích và dự báo kinh tế