Đồng chủ trì có các đồng chí: Trần Tuấn Anh, Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng Ban Kinh tế Trung ương; Nguyễn Trọng Nghĩa, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương; Lê Văn Thành, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ.
Đồng chí Võ Văn Thưởng, Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư chủ trì hội nghị
Dự Hội nghị có các đồng chí đại diện lãnh đạo các Ban xây dựng Đảng, các cơ quan bộ, ngành liên quan; Đại diện lãnh đạo Văn phòng Chủ tịch nước, Văn phòng Chính phủ, Văn phòng Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội và Ủy Ban Thường vụ Quốc hội, Thường trực Hội đồng Lý luận Trung ương; Đại diện lãnh đạo Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội ở Trung ương.
Tại điểm cầu các Ban, Bộ, ngành, cơ quan trực thuộc Trung ương có các đồng chí lãnh đạo cơ quan, cán bộ chủ chốt cấp tổng cục, cục, vụ. Tại điểm cầu các địa phương có các đồng chí: Bí thư, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Ủy viên Ban Chấp hành, Ủy viên Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy, Lãnh đạo Sở, Ban, ngành, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội, các cơ quan, đơn vị của Trung ương đóng trên địa bàn tỉnh, thành phố; Bí thư, Phó Bí thư, Chánh Văn phòng và Trưởng các Ban: Tổ chức, Tuyên giáo, Dân vận, Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra cấp ủy cấp quận, huyện.
Đồng chí Trần Tuấn Anh, Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng Ban Kinh tế Trung ương trình bày về những nội dung cơ bản
của Nghị quyết số 06-NQ/TW
Trình bày về những nội dung cơ bản của Nghị quyết số 06-NQ/TW, Đồng chí Trần Tuấn Anh, Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng ban Kinh tế Trung ương nêu rõ, từ trước đến nay, Đảng chưa ban hành Nghị quyết chuyên đề riêng về phát triển đô thị. Vì vậy, để Bộ Chính trị lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện các chủ trương, đường lối về đô thị hóa và phát triển đô thị nêu tại Văn kiện Đại hội XIII của Đảng, đồng thời làm cơ sở hoàn thiện thể chế và ban hành các chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển đô thị đến năm 2030, trên cơ sở kết quả chủ động nghiên cứu của Ban Kinh tế Trung ương thực hiện từ năm 2020, Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã đưa nội dung này vào Chương trình làm việc của Bộ Chính trị năm 2021, giao Ban Kinh tế Trung ương chủ trì, phối hợp các cơ quan liên quan nghiên cứu, xây dựng Đề án “Đô thị hóa, phát triển đô thị và phát triển kinh tế đô thị Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”. Ban Kinh tế Trung ương – Cơ quan thường trực Ban Chỉ đạo xây dựng Đề án đã xây dựng và hoàn thiện báo cáo tổng hợp của Đề án và dự thảo Nghị quyết trình Bộ Chính trị, được Bộ Chính trị thông qua và thống nhất ban hành Nghị quyết số 06-NQ/TW ngày 24/01/2022. Việc đồng chí Thường trực Ban Bí thư triệu tập Hội nghị toàn quốc quán triệt và triển khai thực hiện Nghị quyết này thể hiện sự quan tâm của lãnh đạo Đảng và Nhà nước tới công tác quy hoạch, xây dựng, quản lý và phát triển bền vững đô thị Việt Nam. Trong bối cảnh phát triển mới hiện nay, Nghị quyết là cơ sở, căn cứ chính trị quan trọng cho sự ra đời của các cơ chế, chính sách mới tạo động lực để phát triển đô thị góp phần quan trọng thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội nhanh và bền vững.
Đồng chí cho biết, Nghị quyết được kết cấu gồm 4 phần có liên quan chặt chẽ với nhau: Phần I. Tình hình và nguyên nhân; phần II. Quan điểm, mục tiêu; phần III. Nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu; phần IV. Tổ chức thực hiện.
Về tình hình, Bộ Chính trị đã đánh giá các kết quả đạt được, những hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế trong 35 năm đổi mới, nhất là trong 10 năm vừa qua về công tác quy hoạch, xây dựng, quản lý và phát triển đô thị ở nước ta. Bộ Chính trị đã khẳng định công tác quy hoạch, xây dựng, quản lý và phát triển đô thị đã đạt được nhiều kết quả rất quan trọng. Đến cuối năm 2020, hệ thống đô thị nước ta đã có 862 đô thị các loại, phân bố tương đối đồng đều trong cả nước. Tỷ lệ đô thị hoá xác định theo địa bàn có chức năng đô thị đã tăng từ 30,5% năm 2010 lên gần 40% năm 2020. Không gian đô thị được mở rộng; hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng kinh tế - xã hội được quan tâm đầu tư theo hướng ngày càng đồng bộ và hiệu quả hơn; chất lượng sống của cư dân đô thị từng bước được nâng cao. Đô thị hoá và phát triển đô thị trở thành động lực quan trọng thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội. Kinh tế khu vực đô thị tăng trưởng ở mức cao, đóng góp khoảng 70% GDP cả nước. Bước đầu đã hình thành cực tăng trưởng kinh tế và trung tâm đổi mới sáng tạo; khoa học, công nghệ; giáo dục, đào tạo tại các đô thị lớn, nhất là tại Thủ đô Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh.
Đoàn chủ tọa Hội nghị
Bên cạnh đó, Nghị quyết số 06-NQ/TW cũng chỉ ra những hạn chế trong quá trình đô thị hóa, công tác quy hoạch, xây dựng, quản lý và phát triển đô thị. Tỷ lệ đô thị hoá đạt được thấp hơn mục tiêu đề ra trong Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 2011 - 2020 và còn khoảng cách khá xa so với tỉ lệ bình quân của khu vực và thế giới. Chất lượng đô thị hoá chưa cao, phát triển đô thị theo chiều rộng là chủ yếu, gây lãng phí về đất đai, mức độ tập trung kinh tế còn thấp. Quá trình đô thị hoá và phát triển đô thị chưa gắn kết chặt chẽ và đồng bộ với quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá, xây dựng nông thôn mới. Kết cấu, chất lượng hạ tầng đô thị chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển dân số và kinh tế khu vực đô thị; chưa thích ứng với biến đổi khí hậu, ứng phó với dịch bệnh quy mô lớn. Ô nhiễm môi trường tại các đô thị lớn có xu hướng gia tăng và diễn biến phức tạp, gây ra nhiều tác động tiêu cực. Khả năng tiếp cận dịch vụ công và phúc lợi xã hội của người nghèo và lao động di cư tại đô thị còn thấp và nhiều bất cập. Năng lực quản lý và quản trị đô thị còn yếu, chậm được đổi mới.
Trong Nghị quyết 06-NQ/TW, Bộ Chính trị cũng đã chỉ ra những nguyên nhân chủ quan của những hạn chế, yếu kém như: Nhận thức về đô thị hoá và phát triển đô thị bền vững chưa đầy đủ và chưa được quan tâm đúng mức. Công tác quy hoạch đô thị chậm đổi mới, thiếu tầm nhìn, chất lượng thấp; việc triển khai thực hiện còn nhiều hạn chế, nhiều nơi việc điều chỉnh quy hoạch còn tùy tiện. Thể chế, chính sách về đô thị và phát triển đô thị còn thiếu đồng bộ và ổn định. Công tác chỉ đạo, tổ chức triển khai thực hiện pháp luật, cơ chế, chính sách về quy hoạch, xây dựng và phát triển đô thị còn thiếu quyết liệt, chưa đồng bộ; quản lý đô thị chưa chuyên nghiệp, nhiều nơi còn lỏng lẻo, tiêu cực. Sự phân công, phối hợp nhiệm vụ quản lý nhà nước về phát triển đô thị chưa rõ ràng, thiếu chặt chẽ và thống nhất. Công tác thanh tra, kiểm tra, phát hiện xử lý sai phạm, tiêu cực chưa kịp thời và nghiêm minh; giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chưa phát huy hiệu quả. Chưa xây dựng được mô hình chính quyền đô thị phù hợp, thống nhất trong cả nước; việc phân cấp, phân quyền cho chính quyền đô thị còn hạn chế; đầu tư còn dàn trải, thiếu đồng bộ; chưa phát huy và khai thác tốt các nguồn lực của chính đô thị và nguồn lực từ xã hội cho phát triển đô thị; sai phạm về quản lý đất đai trong phát triển đô thị diễn biến phức tạp.
Các đại biểu dự hội nghị. Ảnh TTXVN
Về quan điểm, trên cơ sở đánh giá các kết quả đạt được, hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế; phân tích bối cảnh mới trong nước, quốc tế và những vấn đề đặt ra đối với công tác quy hoạch, xây dựng, quản lý và phát triển đô thị, Bộ Chính trị đã đưa ra 5 nhóm quan điểm chỉ đạo trong thời gian tới gồm:
Nhóm quan điểm thứ nhất nhấn mạnh vai trò, vị trí và tầm quan trọng của đô thị hóa với sự phát triển kinh tế - xã hội; nhiệm vụ thường xuyên, quan trọng của hệ thống chính trị về công tác quy hoạch, xây dựng, quản lý và phát triển đô thị. Nhóm quan điểm thứ hai đặt ra yêu cầu về công tác quy hoạch từ đổi mới tư duy, lý luận đến phương pháp, tầm nhìn. Nhóm quan điểm thứ ba nhấn mạnh hoàn thiện hệ thống pháp luật và ban hành các cơ chế chính sách phát triển đô thị bền vững, đồng thời thúc đẩy kinh tế khu vực đô thị, bảo đảm chất lượng sống tại các đô thị. Nhóm quan điểm thứ tư đặt ra yêu cầu về phát triển hệ thống đô thị theo mạng lưới và xác định mô hình phát triển đô thị. Nhóm quan điểm thứ năm đã nhấn mạnh tầm quan trọng trách nhiệm lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý của chính quyền các đô thị từ phân cấp, phân quyền, quản lý thống nhất phát huy và khai thác tốt nhất các nguồn lực cho phát triển đô thị.
Về tầm nhìn và mục tiêu, căn cứ vào các mục tiêu phát triển đất nước đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2045 đã được đưa ra tại Đại hội lần thứ XIII của Đảng; bám sát các quan điểm chỉ đạo, Nghị quyết số 06-NQ/TW đã xác định mục tiêu tổng quát về phát triển bền vững đô thị Việt Nam bao gồm 5 thành tố bao quát toàn diện: Đẩy nhanh tốc độ và nâng cao chất lượng đô thị và phát triển đô thị bền vững; Phát triển đô thị bền vững theo mạng lưới, hình thành một số đô thị, chuỗi đô thị động lực thông minh kết nối với khu vực và thế giới; Thể chế, chính sách về quy hoạch, xây dựng, quản lý và phát triển đô thị bền vững cơ bản được hoàn thiện. Kết cấu hạ tầng của đô thị, nhất là hạ tầng kỹ thuật khung và hạ tầng xã hội thiết yếu được xây dựng và phát triển đồng bộ, hiện đại; Kinh tế khu vực đô thị tăng trưởng nhanh, hiệu quả và bền vững; Chất lượng sống tại đô thị ở mức cao, bảo đảm đáp ứng cơ bản nhu cầu về nhà ở và hạ tầng xã hội cho cư dân đô thị; Phát triển kiến trúc đô thị hiện đại, xanh, thông minh, giàu bản sắc, các yếu tố văn hóa đặc trưng được giữ gìn và phát huy”.
Để cụ thể hóa các mục tiêu về quy hoạch, xây dựng, quản lý và phát triển đô thị theo 2 giai đoạn: đến năm 2025, đến năm 2030, Nghị quyết số 06 đã đưa ra 5 nhóm chỉ tiêu chính
Về Nhiệm vụ và giải pháp chủ yếu, Nghị quyết 06-NQ/TW đã đề ra 6 nhóm nhiệm vụ giải pháp chủ yếu với những nội dung chính như:
Thứ nhất, về hoàn thiện thể chế, chính sách tạo thuận lợi cho quá trình đô thị hoá, công tác quy hoạch, xây dựng, quản lý và phát triển đô thị bền vững.
Thứ hai, về nâng cao chất lượng quy hoạch đô thị đáp ứng yêu cầu xây dựng, quản lý phát triển đô thị bền vững.
Thứ ba, tập trung xây dựng, phát triển hệ thống đô thị quốc gia bền vững và đồng bộ về mạng lưới.
Thứ tư, đẩy mạnh phát triển nhà ở, hệ thống hạ tầng đô thị đồng bộ, hiện đại, liên kết, thích ứng với biến đổi khí hậu.
Thứ năm, xây dựng và hoàn thiện mô hình chính quyền đô thị; nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý đô thị và chất lượng cuộc sống đô thị, bảo đảm an sinh và phúc lợi xã hội, an ninh, an toàn và trật tự đô thị.
Thứ sáu, phát triển kinh tế khu vực đô thị; đổi mới cơ chế, chính sách tài chính và đầu tư phát triển đô thị.
Để Nghị quyết số 06-NQ/TW sớm đi vào cuộc sống, Nghị quyết đã đề ra 06 nhóm nhiệm vụ cần tập trung lãnh đạo, chỉ đạo.
Tại Hội nghị, các đại biểu từ các Bộ, ngành, địa phương đã trình bày nhiều tham luận, tập trung vào nhiệm vụ và giải pháp thực hiện Nghị quyết 06-NQ/TW theo tinh thần Nghị quyết và theo chức năng, nhiệm vụ. Các tham luận về các vấn đề quan trọng như: Triển khai xây dựng Chương trình hành động thực hiện hiệu quả Nghị quyết số 06 của Bộ Chính trị; Nhiệm vụ và giải pháp phát triển hạ tầng đô thị đồng bộ, hiện đại, liên kết, thích ứng với biến đổi khí hậu; Nhiệm vụ và giải pháp xây dựng hạ tầng số và bảo đảm gắn kết đồng bộ giữa quá trình chuyển đổi số của địa phương với công tác quy hoạch, xây dựng, quản lý và phát triển đô thị bền vững… Bên cạnh đó, tham luận của các địa phương cũng có các đề xuất, kiến nghị phát triển đô thị bền vững cho địa phương mình.
Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị, Đồng chí Võ Văn Thưởng, Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư đã hoan nghênh sự tham dự đầy đủ của đại biểu, đánh giá cao sự chuẩn bị và phát biểu tâm huyết, trách nhiệm của đại diện các Ban, Bộ, ngành Trung ương và địa phương. Đồng thời, đồng chí cũng nêu một số ý kiến, đề nghị các cơ quan, Ban, Bộ, ngành chức năng nghiên cứu, triển khai thực hiện, cụ thể:
Thứ nhất, các cấp ủy, tổ chức đảng, đảng viên phải nghiên cứu, quán triệt, nhận thức đầy đủ, sâu sắc nội dung Nghị quyết quan trọng này. Quá trình đô thị hoá là tất yếu khách quan, là một động lực quan trọng cho phát triển kinh tế - xã hội nhanh và bền vững trong thời gian tới. Trên cơ sở đó phải tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, hiệu lực, hiệu quả, quản lý nhà nước, thống nhất nhận thức và hành động trong hoàn thiện thể chế, quy hoạch, xây dựng, quản lý và phát triển đô thị bền vững là nhiệm vụ thường xuyên, quan trọng của cả hệ thống chính trị, đồng thời sớm xây dựng chương trình, kế hoạch hành động thực hiện Nghị quyết với lộ trình và phân công cụ thể, bổ sung, cụ thể hóa các tiêu chí, các chỉ tiêu nêu trong Nghị quyết vào kế hoạch năm và theo từng giai đoạn của ngành, địa phương, cơ quan, đơn vị. Định kỳ kiểm tra, đánh giá việc thực hiện.
Thứ hai, việc đổi mới tư duy lý luận và phương pháp quy hoạch đô thị là rất quan trọng. Bảo đảm quy hoạch đô thị phải có tầm nhìn dài hạn, đồng bộ và hiện đại. Lấy con người và chất lượng cuộc sống làm trung tâm, văn hóa và văn minh đô thị làm nền tảng phát triển. Theo đồng chí Võ Văn Thưởng: Trong một thời gian ngắn, chúng ta có thể xây dựng được một thành phố với cơ sở vật chất rất hiện đại nhưng để làm chuyển biến tư duy, nhận thức của con người vốn quen sống ở nông thôn phù hợp với lối sống đô thị là quá trình lâu dài vì thế phải kết hợp tổng hợp nhiều biện pháp.
Thứ ba, cần tập trung vào nhiệm vụ quan trọng là hoàn thiện hệ thống pháp luật và ban hành các cơ chế, chính sách có tính đột phá vượt trội cho phát triển đô thị bền vững, thúc đẩy kinh tế khu vực đô thị tăng nhanh và hiệu quả.
Thứ tư, để việc quản lý đô thị được thực hiện tốt hơn, hiệu quả hơn cần thực hiện phân cấp, phân quyền mạnh mẽ hơn cho chính quyền các đô thị gắn với đề cao trách nhiệm, bảo đảm sự lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý thống nhất của Trung ương. Phát huy và khai thác tốt các nguồn lực từ chính đô thị và nguồn lực từ xã hội cho phát triển đô thị. Đồng thời triển khai thực hiện đồng bộ 6 nhóm nhiệm vụ và giải pháp đã nêu trong Nghị quyết.
Đồng chí Võ Văn Thưởng yêu cầu: Ban cán sự Đảng Chính phủ cần sớm ban hành Chương trình hành động triển khai Nghị quyết. Chương trình hành động phải đảm bảo sát các nội dung Nghị quyết phù hợp với từng địa phương, từng vùng. Chỉ đạo xây dựng và triển khai thực hiện các chiến lược, quy hoạch về phát triển đô thị quốc gia, chương trình quốc gia về xây dựng, cải tạo, chỉnh trang, tái thiết đô thị và phát triển đô thị, phát triển kết cấu hạ tầng đô thị và các chiến lược, đề án, chương trình trọng điểm khác liên quan đến phát triển đô thị. Xây dựng và triển khai quy hoạch tổng thể đơn vị hành chính các cấp giai đoạn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Phê duyệt các quy hoạch phù hợp với tinh thần của Nghị quyết. Ưu tiên bố trí đủ nguồn lực thực hiện các nhiệm vụ đã nêu trong Nghị quyết. Khẩn trương chỉ đạo ra soát, bổ sung, hoàn thiện các văn bản dưới luật thuộc thẩm quyền có liên quan đến đô thị hóa và phát triển đô thị
Đồng chí Võ Văn Thưởng bày tỏ tin tưởng rằng, với sự vào cuộc quyết liệt, đồng bộ của cả hệ thống chính trị và đồng lòng của người dân, Nghị quyết số 06-NQ/TW của Bộ Chính trị về “Quy hoạch, xây dựng, quản lý và phát triển bền vững đô thị Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045” sẽ sớm đi vào cuộc sống, góp phần quan trọng thực hiện thành công Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII đã đề ra./.
Trung tâm Thông tin, Phân tích và Dự báo kinh tế
In bài viết
