Bất chấp tác động từ cuộc xung đột và ảnh hưởng đối với nền kinh tế toàn cầu, điều này cho thấy sự phụ thuộc lẫn nhau về kinh tế. Các biện pháp trừng phạt kinh tế và tài chính phối hợp đối với Nga dường như đang đặt ra những chi phí khổng lồ cho nền kinh tế Nga. Liệu điều đó có giúp chấm dứt xung đột hay không còn phụ thuộc vào các yếu tố khác, nhưng các lệnh trừng phạt đã khiến Nga phải gánh chịu các chi phí. Việc duy trì hệ thống kinh tế mở phụ thuộc lẫn nhau là một vũ khí mạnh mẽ để đảm bảo hòa bình. Điều quan trọng đó là một hệ thống thương mại đa phương hiệu quả với Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) mạnh hơn làm trung tâm.
WTO, trung tâm của hệ thống thương mại toàn cầu, đang gặp khủng hoảng. Trong hai thập kỷ, cơ quan này hầu như không cập nhật các quy tắc giao dịch toàn cầu hoặc mở ra thị trường mới. Các hiệp định thương mại tự do song phương đã không đạt được những mục tiêu đó mặc dù gần đây Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP) và Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) đã đạt được nhiều tiến bộ đối với các thành viên.
Kể từ cuối năm 2019, cơ quan giải quyết tranh chấp tại WTO không còn thẩm phán do Mỹ có quyền phủ quyết, vì vậy cơ quan này không còn có thể thực thi các quy tắc để giữ cho thị trường mở cửa. Hệ thống thương mại đa phương có thể được hồi sinh bằng cách đặt ra vấn đề cải cách WTO. Duy trì hệ thống kinh tế mở phụ thuộc lẫn nhau cũng là điều kiện cần thiết để phục hồi kinh tế sau đại dịch. Bất kỳ sự phục hồi nào cũng sẽ chỉ tồn tại trong thời gian ngắn nếu không có các thị trường quốc tế rộng mở, điều cần thiết cho một nền kinh tế châu Á và thế giới thịnh vượng. G20 là nhóm duy nhất có thể huy động sự hỗ trợ từ các nền kinh tế mạnh nhất thế giới để cải cách các thể chế toàn cầu như WTO. Một cơ chế thương mại mạnh mẽ hơn với WTO làm trung tâm là cần thiết để hỗ trợ quá trình phục hồi và đối mặt với những thách thức kinh tế mới trong thời kỳ hậu đại dịch.
Năm 2022, G20 tập trung vào các kết quả hợp tác và hướng tới phục hồi kinh tế. Thách thức là tập trung vào một số lượng nhỏ các kết quả chiến lược thay vì một danh sách dài các mong muốn và không thể đạt được. Tiến bộ rõ ràng về cải cách WTO sẽ là một di sản to lớn đối với vai trò lãnh đạo G20 năm nay. Indonesia với vai trò là Chủ tịch G20 đặt ra một định hướng chiến lược rõ ràng cho việc cải tổ WTO, đã đưa ra kế hoạch toàn diện về cải cách WTO tại Hội nghị thượng đỉnh G20 ở Osaka vào năm 2019. Sáng kiến này đã được hoan nghênh và thu hút sự ủng hộ từ các nước G20 khác, dẫn đến Sáng kiến Riyadh về Tương lai của WTO vào năm 2020, nhưng tiến độ còn chậm.
Hệ thống thương mại thế giới có nguy cơ bị phân tán khi các quy tắc mới được tạo ra xung quanh các khối địa chính trị. Các quy tắc đa phương là cần thiết trong các lĩnh vực mới như nền kinh tế kỹ thuật số, và hành động của khu vực có thể hướng tới mục tiêu đó. Thế giới cần có chiến lược để khôi phục ba chức năng chính của WTO là tự do hóa thương mại, giám sát chính sách thương mại và giải quyết tranh chấp thương mại. Có những vấn đề nhạy cảm như tình trạng của nước đang phát triển và trợ cấp, nhưng cũng có những lĩnh vực ít gây tranh cãi hơn để đạt được tiến độ nhanh chóng như tính minh bạch và việc thông báo các biện pháp thương mại mới. Một tín hiệu mới của G20 về sự sẵn sàng thiết lập phương hướng và phạm vi cải cách WTO sẽ giúp thúc đẩy tiến về phía trước. G20 không phải là một diễn đàn đàm phán nhưng có thể huy động ý chí chính trị cần thiết cho sự tiến bộ của WTO và các nơi khác.
Tìm kiếm giải pháp cho hệ thống giải quyết tranh chấp của WTO hoạt động là ưu tiên hàng đầu nhưng cho đến lúc đó, như một bước cụ thể để nâng cao lòng tin, một hệ thống thương mại đa phương mạnh hơn với một tổ chức thương mại hiệu quả sẽ là điều kiện cần thiết để phục hồi mạnh mẽ hơn, bao gồm cả việc ngăn chặn sự leo thang của căng thẳng địa chính trị vốn đã gia tăng.
Theo congthuong.vn