Thực hiện Chương trình công tác số 05-CTr/TW ngày 16/3/2021 của Bộ Chính trị, Ban Bí thư năm 2021, sáng nay, (8/6), Ban Kinh tế Trung ương đã tổ chức Hội nghị Ban Chỉ đạo xây dựng Đề án Tổng kết thực hiện Nghị quyết số 37-NQ/TW, ngày 1/7/2004 của Bộ Chính trị khóa IX về phương hướng phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng Trung du và miền núi Bắc bộ đến năm 2020. Đồng chí Trần Tuấn Anh, Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng Ban Kinh tế Trung ương, Trưởng Ban Chỉ đạo Tổng kết Nghị quyết chủ trì Hội nghị.
Đồng chí Trưởng Ban Trần Tuấn Anh phát biểu chỉ đạo
Tham dự Hội nghị có các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng, đại diện lãnh đạo các Ban, Bộ, ngành, địa phương là thành viên Ban Chỉ đạo, Tổ Biên tập; các đồng chí trong Tổ Thư ký, giúp việc Ban Chỉ đạo.
Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị, đồng chí Trần Tuấn Anh nhấn mạnh: Vùng Trung du và miền núi Bắc bộ là khu vực có vị trí chiến lược đặc biệt quan trọng về kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh và đối ngoại của cả nước. Là vùng "phên dậu" và "lá phổi" của Tổ quốc; là "cội nguồn" của dân tộc và là an toàn khu, "cái nôi" của cách mạng Việt Nam; có nhiều tiềm năng và lợi thế cho phát triển nhanh và bền vững; tài nguyên thiên nhiên đa dạng và phong phú; có nhiều di sản văn hoá đặc sắc, nhất là của đồng bào các dân tộc thiểu số.
Đồng chí Lương Tam Quang, Ủy viên Trung ương Đảng, Thứ trưởng Bộ Công an tham gia ý kiến
Với ý nghĩa, vai trò quan trọng như vậy, vùng Trung du và miền núi Bắc bộ đã được Đảng, Nhà nước đặc biệt quan tâm, được Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 37-NQ/TW ngày 01/7/2004 và Kết luận số 26-KL/TW ngày 02/8/2012 nhằm phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ đến năm 2020. Mục tiêu Nghị quyết 37-NQ/TW đặt ra là: "Đẩy nhịp độ phát triển vùng Trung du và miền núi Bắc bộ cao hơn nhịp độ phát triển chung của cả nước; cải thiện rõ rệt hạ tầng kinh tế - xã hội đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế và bảo đảm quốc phòng an ninh của vùng; khai thác mạnh các nguồn tài nguyên, thế mạnh về đất đai, khí hậu, khoáng sản, thủy điện, lợi thế về cửa khẩu để phát triển các ngành kinh tế; hoàn thành định canh, định cư và đưa dân trở lại biên giới; hạn chế tối đa việc di dân tự do vào Nam và các vùng khác; bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa các dân tộc, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho nhân dân; gắn phát triển kinh tế - xã hội với bảo vệ môi trường, bảo đảm quốc phòng an ninh, ổn định chính trị, bảo vệ vững chắc chủ quyền quốc gia".
Đồng chí Nguyễn Hồng Sơn, Phó Trưởng Ban đọc thông tin về các Quyết định của Ban Chỉ đạo, Tổ Biên tập
Đề triển khai Nghị quyết, Chính phủ và các bộ, ngành đã ban hành một số cơ chế, chính sách ưu tiên và dành nguồn lực để tập trung đầu tư vào các ngành, lĩnh vực, địa bàn thông qua các quy hoạch, kế hoạch và các chương trình mục tiêu, dự án quốc gia… nhằm khai thác các tiềm năng, lợi thế, khắc phục các hạn chế, khó khăn để đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh các địa phương trong vùng. Bên cạnh đó là sự chủ động, sáng tạo nắm bắt cơ hội, cố gắng vươn lên của hệ thống chính trị và đồng bào các dân tộc các địa phương trong vùng. Vì vậy, sau 17 năm (2004-2020) thực hiện Nghị quyết 37-NQ/TW, phát triển kinh tế - xã hội vùng Trung du và miền núi Bắc bộ đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng. Nhiều điểm nghẽn, hạn chế dần được khơi thông; lợi thế trong nhiều ngành, lĩnh vực được phát huy; bản sắc văn hóa các dân tộc được giữ gìn và phát huy; đời sống của nhân dân trong vùng không ngừng được cải thiện. Phần lớn các chỉ tiêu nhiệm vụ của Nghị quyết 37-NQ/TW và Kết luận 26-KL/TW cơ bản được hoàn thành. Quy mô nền kinh tế được mở rộng; cơ cấu kinh tế chuyển dịch tích cực; hệ thống đô thị vùng và đô thị trung tâm cấp vùng được hình thành; môi trường đầu tư kinh doanh và cải cách hành chính của các tỉnh trong vùng đang dần được cải thiện; hoạt động hợp tác, liên kết nội vùng được triển khai thực hiện; chính trị ổn định, khối đại đoàn kết toàn dân được củng cố; quốc phòng, an ninh được tăng cường, bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ đất nước.
Các điểm cầu trực tuyến
Tuy nhiên, bên cạnh những mặt tích cực, hiệu quả nêu trên, đồng chí Trần Tuấn Anh, Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng Ban Kinh tế Trung ương, Trưởng Ban Chỉ đạo cũng nhấn mạnh, vùng Trung du và miền núi Bắc bộ vẫn còn nhiều hạn chế và đây vẫn là vùng nghèo và khó khăn nhất của cả nước. Thu nhập bình quân đầu người thấp; tỷ lệ hộ nghèo cao, nhất là khu vực đồng bào dân tộc thiểu số. Nhiều chỉ số về văn hoá, xã hội đạt mức thấp hơn trung bình toàn quốc. Quy mô kinh tế vùng nhỏ. Cơ cấu kinh tế chưa hiện đại, chuyển dịch chậm; phát triển của các địa phương trong vùng chưa đồng đều. Hầu hết các sản phẩm công nghiệp chế biến vẫn ở dạng chế biến thô và gia công. Cơ cấu lại ngành nông nghiệp và đổi mới mô hình sản xuất trong nông nghiệp còn chậm, hiệu quả thấp. Du lịch phát triển chưa bền vững, hiệu quả chưa cao. Kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội chậm cải thiện. An ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội vẫn tiềm ẩn những vấn đề phức tạp. Nhiều hạn chế, yếu kém mà Nghị quyết 37-NQ/TW và Kết luận 26-KL/TW chỉ ra chưa được cải thiện nhiều.
Đồng chí Trần Quý Kiên, Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và môi trường tham gia ý kiến
Chỉ ra những hạn chế, yếu kém cũng như phân tích về nguyên nhân khách quan và chủ quan, đồng chí Trần Tuấn Anh nhấn mạnh: Xác định vai trò, vị trí và tầm quan trọng đặc biệt của vùng Trung du và miền núi Bắc bộ đối với cả nước, nhất là để khắc phục, tháo gỡ những nút thắt, nhằm định hướng phát triển vùng Trung du và miền núi Bắc bộ trong thời gian tới, Bộ Chính trị đã giao Ban Kinh tế Trung ương chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành và địa phương liên quan tổ chức Tổng kết Nghị quyết 37-NQ/TW. Kết quả tổng kết là cơ sở quan trọng để Ban Chỉ đạo và Ban Kinh tế Trung ương tham mưu với Bộ Chính trị, Ban Bí thư đề ra các định hướng, quan điểm, mục tiêu, nhiệm vụ giải pháp nhằm phát triển kinh tế - xã hội vùng Trung du và miền núi Bắc bộ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.
Đồng chí Lò Minh Hùng, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Sơn La phát biểu trực tuyến
Đồng chí Trần Tuấn Anh yêu cầu các cơ quan ban ngành, các địa phương trong quá trình tổng kết cần đi sâu, bổ sung và làm rõ những lợi thế và thách thức mà Nghị quyết 37- NQ/TW chưa đề cập đến nhất là trong bối cảnh mới; phát hiện các nguồn lực, nhân tố mới mà quá trình tổng kết cần mở rộng nghiên cứu và làm rõ, đặc biệt trong mối liên hệ với Nghị quyết Đại hội Đảng XIII và các Nghị quyết chuyên đề có liên quan. Trên cơ sở đó, đề xuất trúng và toàn diện các nhiệm vụ và giải pháp tạo động lực cho phát triển kinh tế - xã hội vùng và các địa phương trong vùng, biến các điều kiện bất lợi trở thành lợi thế trong phát triển…
Đồng chí Trần Duy Đông, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư tham gia ý kiến
Tại hội nghị, các đại biểu đã tập trung thảo luận, góp ý nhiều nội dung để đề xuất với Ban Chỉ đạo tổ chức triển khai thực hiện việc tổng kết Nghị quyết 37-NQ/TW một cách toàn diện, sâu sắc, qua đó xác định được định hướng phát triển mới cho giai đoạn tới của toàn Vùng. Trong đó, đại diện các địa phương như Sơn La, Lạng Sơn, Hà Giang, Điện Biên, Cao Bằng đề xuất việc cần tập trung đánh giá kỹ và xác định rõ thế mạnh của từng địa phương để đề xuất xây dựng chiến lược phát triển kinh tế - xã hội tổng thể vùng; ưu tiên phát triển thế mạnh của các địa phương để hình thành cáccác tiểu vùng chuyên môn hóa sâu một số ngành, lĩnh vực, tạo ra các chuỗi liên kết, gắn kết các địa phương, tạo ra bức tranh thống nhất, có quan hệ hữu cơ của toàn Vùng. Bên cạnh đó, ý kiến của một số địa phương đề nghị chú trọng đến công tác đào tạo nghề, giải quyết việc làm cho lao động ở nông thôn; bảo vệ môi trường sinh thái; đẩy mạnh liên kết vùng...
Đồng chí Đặng Hoàng An, Thứ trưởng Bộ Công Thương tham gia ý kiến
Cũng tại Hội nghị, đại diện nhiều Bộ ngành đã phát biểu tập trung vào các vấn đề về đánh giá, xác định bối cảnh tình hình mới, nhận diện các xu hướng mới để có định hướng phát triển phù hợp cho Vùng thời gian tới. Trong đó, cần tập trung đánh giá đầy đủ thực tế bức tranh phát triển của Vùng thời gian qua, xây dựng các mô hình phát triển, thu hút các nguồn lực xã hội để đầu tư phát triển cho Vùng, nhất là các ngành, lĩnh vực ứng dụng công nghệ cao. Một số ý kiến cũng đề xuất cần xuất phát từ những đặc điểm riêng có của Vùng để tìm ra những điểm mới, đột phá gắn với các cơ chế đặc thù cho phát triển của Vùng thời gian tới.
Quang cảnh Hội nghị
Đánh giá cao sự tích cực làm việc, đóng góp những ý kiến thẳng thắn, tâm huyết và có tính gợi mở rất cao của các đại biểu, đồng chí Trần Tuấn Anh đề nghị tất cả các đồng chí trong Ban Chỉ đạo, Tổ Biên tập và các cơ quan, tổ chức, cá nhân liên quan phát huy tinh thần sáng tạo, vào cuộc quyết liệt, khẩn trương, nghiêm túc thực hiện sự phân công của Ban Chỉ đạo nhằm hoàn thành các mốc tiến độ đề ra, xây dựng thành công Đề án tổng kết. Trên cơ sở đó, đề xuất Bộ Chính trị ban hành nghị quyết mới "Phát triển kinh tế - xã hội và đảm bảo quốc phòng, an ninh vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ đến 2030, tầm nhìn 2045", phù hợp với điều kiện, bối cảnh mới, nhất là thực hiện định hướng phát triển vùng Trung du và miền núi Bắc bộ được nêu tại Báo cáo đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2016 - 2020 và phương hướng, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2021-2025 tại Đại hội XIII là: "Tập trung bảo vệ, khôi phục rừng, nhất là rừng đầu nguồn và có chế độ đãi ngộ tốt hơn đối với người trồng rừng, giữ rừng. Phát triển lâm nghiệp bền vững, cây công nghiệp, cây ăn quả, cây đặc sản, cây dược liệu, chăn nuôi gia súc gắn với công nghiệp chế biến nông, lâm sản. Phát triển hiệu quả các cơ sở khai thác gắn với chế biến sâu các loại khoáng sản. Phát triển kinh tế vùng biên, tăng cường quản lý nhà nước, phát huy vai trò kinh tế cửa khẩu. Bảo vệ và sử dụng có hiệu quả nguồn nước các hồ, đập để điều tiết nước sản xuất và sinh hoạt. Tăng cường đầu tư kết cấu hạ tầng liên kết nội vùng và với vùng đồng bằng sông Hồng, Thủ đô Hà Nội. Khai thác thế mạnh về bản sắc văn hoá và điều kiện thiên nhiên để đẩy mạnh phát triển du lịch cộng đồng; du lịch sinh thái"./.
Trung tâm TTPT&DBKT