Từ khi Hiệp ước Maastricht (tên chính thức: Hiệp ước về Liên minh châu Âu) có hiệu lực, cả thế giới đều nói về châu Âu như một thể thống nhất. Nhưng trên thực tế chưa bao giờ như vậy.
Đã từ lâu, chúng ta nhận thấy sự không nhất quán trong quản lý - điều đã trở thành "gót chân Asin" của các thỏa thuận về chính trị tại châu Âu. Một phần là do khó có thể hiểu và thống nhất về ranh giới quyền hạn của EU và một vài nước thành viên. Nhưng phần nhiều là do người dân châu Âu không thể hiểu được vai trò đích thực của EU.
Bên trong Liên minh châu Âu vẫn luôn tồn tại hàng loạt những nhượng bộ giữa các quan điểm không thể dung hòa. Và điều không tránh khỏi, đó là đến thời điểm nhất định, một trong những thành viên của tổ chức này sẽ rũ áo ra đi, để lộ ra "một chân lý cơ bản" của EU: Tổ chức này không phải là một liên bang cũng chẳng phải là một liên minh. Đơn giản nó chỉ là một tổ chức hoạt động trên cơ sở hiệp ước và tổ chức đó chỉ có thể tồn tại cho đến khi nào những bất đồng nội bộ trở nên không thể nhượng bộ.
Như vậy, dự báo về Liên minh châu Âu cho thấy rằng, tình trạng này sẽ kéo dài cho đến năm 2020. EU sẽ tiếp tục tồn tại, tuy nhiên, trong vòng vài năm tới đây khả năng tồn tại đó sẽ ngày càng thu hẹp và nhường chỗ cho một châu Âu mới mà cũ. Nhà nước quốc gia sẽ quay trở lại như một nguyên tắc tổ chức mang tính cơ bản của châu Âu, cùng với đó, sẽ xuất hiện các liên minh và hiệp ước đặc thù giúp cho người dân các quốc gia bảo vệ lợi ích của mình trên cơ sở những thỏa thuận có thời hạn.
Điều này không có nghĩa rằng EU sẽ chấm dứt sự tồn tại của mình, mà nó sẽ không còn mang lại bất cứ đóng góp nào cho sự phát triển của châu Âu. Hội Quốc Liên (League of Nations) đã không còn thích hợp vào những năm 1930 nhưng nó vẫn tiếp tục tồn tại. Đế chế La Mã không có bất cứ sự liên quan nào với thế kỷ XVII nhưng nó vẫn tiếp tục tồn tại. Những điều này đồng nghĩa với việc Liên minh châu Âu sẽ tiếp tục tồn tại dưới hình thức này hay hình thức khác, nhưng nó không còn là một lực lượng mang tính quyết định. Vai trò của EU bắt đầu giảm sút khi nó không thể giải quyết được cuộc khủng hoảng năm 2008, và đặc biệt khi các nước bắt đầu phản đối chính sách của EU trong cuộc khủng hoảng người tị nạn vừa qua.
Dự báo đến năm 2020 những quyết sách của Liên minh châu Âu sẽ ngày càng bị coi nhẹ. Ngoài ra, sẽ xuất hiện các mối quan hệ hợp tác thương mại và đầu tư khác tại những khu vực như Tây Bắc Âu, Trung và Đông Âu, Địa Trung Hải, tại các quốc gia Bắc Âu và Anh. Và những mối quan hệ hợp tác này không chỉ dừng lại ở lĩnh vực kinh tế, mà còn mang tính lan tỏa mạnh mẽ và có trách nhiệm. Chúng sẽ trở thành trọng tâm mới trong quan hệ hợp tác quốc tế.
EU sẽ vẫn tồn tại như trước và thậm chí vẫn còn hội đồng và cao ủy. Nhưng nó sẽ không mang tính hiện thực độc lập. Sau năm 2020, sự tan rã trong nội bộ châu Âu có thể sẽ gia tăng, các trung tâm quyền lực kiểu mới như Ba Lan có thể sẽ được thiết lập khi vai trò của Đức và Nga giảm sút.
Không nên cho rằng việc phân rã châu Âu sẽ thay đổi các mô hình kinh tế. EU không xây dựng các mô hình thương mại và đầu tư đang chi phối tại châu Âu hiện nay. Nếu như không có EU thì hoạt động thương mại giữa các nước có lẽ đã phát triển hơn nhiều. Các mô hình đầu tư tại châu Âu và bên ngoài ranh giới của nó được hình thành không dựa trên thể chế của EU mà xuất phát từ các nhu cầu về kinh tế và thực tế tình hình của hàng chục nghìn doanh nghiệp cũng nhuw hàng triệu người.
Các đặc điểm của nền kinh tế khu vực châu Âu sẽ bị thay đổi do kết quả của sự bất ổn về cấu trúc. Nền kinh tế thiếu ổn định hơn cả tại châu Âu là Đức, và nó sẽ phải đối mặt với khó khăn khi tăng trưởng kinh tế Mỹ được dự báo sẽ sụt giảm trong vòng 2 năm tới. Người Đức tạm thời vẫn giữ được sự ổn định xã hội trong nước nhờ vào xuất khẩu chiếm tỷ trọng tới 45% GDP của quốc gia này. Thực ra, Đức gia tăng sự phụ thuộc vào xuất khẩu của mình từ năm 2008 do sản xuất vượt quá nhu cầu tiêu dùng trong nước. Bởi vậy, nước này sẽ gặp không ít trở ngại nếu những khó khăn từ bên ngoài xuất hiện, vì bản thân tiêu dùng người Đức không thể thay thế được nhu cầu xuất khẩu. Theo dự báo, nếu kim ngạch xuất khẩu của quốc gia này giảm 5% sẽ khiến cho GDP mất đi 2,25%.
Ngay bây giờ, Mỹ đang là một trong những khách hàng quan trọng nhất của Đức và phần còn lại của thế giới, trong bối cảnh khả quan nhất, sẽ tiếp tục giữ cho kim ngạch xuất khẩu nước này ở mức ổn định. Tuy nhiên, cuộc suy thoái tiếp theo sẽ khiến cho nhu cầu của Mỹ và nhiều nước khác, hiện đang là người tiêu dùng các sản phẩm xuất khẩu của Đức, sụt giảm kéo theo tỷ lệ thất nghiệp gia tăng. Vào thời điểm hiện nay, khả năng của Đức tác động tới công tác điều hành hệ thống chung châu Âu sẽ giảm theo thời gian.
Còn Nga, quốc gia đang phải đối mặt với cuộc khủng hoảng kinh tế vì giá dầu thấp, sẽ nỗ lực tăng cường tình hình địa chính trị của mình nói chung, và khôi phục lại đất nước Ukraine với vai trò là một vùng đệm để chống lại "sự xâm lược" của phương Tây nói riêng. Sự phân rã của châu Âu sẽ tạo ra cơ hội để Nga phát triển quan hệ hợp tác với các nước không còn liên quan tới EU (nhưng vẫn là thành viên của khối NATO, tổ chức cũng đang đánh mất dần vị thế của mình). Người Nga chắc chắn gặt hái được thành công trong nhiều lĩnh vực. Tuy nhiên, có thể vai trò của Nga trong khu vực sẽ suy yếu, hoặc sau năm 2020, chính Moscow cũng có thể đánh mất khả năng kiểm soát hệ thống của chính mình.
Vì thế, Mỹ sẽ vẫn là một cường quốc chi phối thế giới và một nền kinh tế đầu tàu. Lo ngại về khả năng Nga và Đức phát triển quan hệ hợp tác, Mỹ đang tăng cường sự hiện diện của mình tại các nước thuộc vùng Baltic, tại Ba Lan và Rumania. Người Mỹ cũng sẽ phát triển các mối quan hệ kinh tế gắn bó hơn với Anh và Bắc Ai Len cũng như một số quốc gia khác đang là đồng minh quân sự của mình. Những mối quan hệ này sẽ nằm ngoài khuôn khổ NATO bởi vì NATO đang đánh mất dần vị thế của mình giống như một châu Âu "thống nhất".
Quang Huy, Vụ KTTH,Tài liệu tham khảo: Báo Huffington Post