Tạo chuyển biến, đột phá phát triển vùng trung du và miền núi Bắc Bộ

Hôm nay, ngày 15/4, Bộ Chính trị, Ban Bí thư Trung ương Đảng tổ chức Hội nghị toàn quốc quán triệt và triển khai thực hiện Nghị quyết số 11-NQ/TW, ngày 10/2/2022 của Bộ Chính trị khóa XIII về Phương hướng phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng trung du và miền núi Bắc Bộ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 theo hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng chủ trì và phát biểu chỉ đạo Hội nghị.

Đồng chủ trì có các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị: Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc; Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính; Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ.

Dự Hội nghị có các Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư, Trưởng các Ban xây dựng Đảng, Trưởng các cơ quan bộ, ngành liên quan, Ban thường vụ các Tỉnh ủy vùng trung du và miền núi Bắc Bộ, đại diện lãnh đạo: Văn phòng Chủ tịch nước, Văn phòng Chính phủ, Văn phòng Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội và Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Trưởng các tổ chức chính trị - xã hội ở Trung ương, Thường trực Hội đồng Lý luận Trung ương.

Tại điểm cầu các ban, bộ, ngành, cơ quan trực thuộc Trung ương có các đồng chí lãnh đạo cơ quan, cán bộ chủ chốt cấp tổng cục, cục, vụ.

Tại điểm cầu các tỉnh vùng trung du và miền núi Bắc Bộ có các đồng chí: Phó Bí thư Tỉnh ủy, Ủy viên Ban Chấp hành, Ủy viên Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy, lãnh đạo sở, ban, ngành, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội. các cơ quan, đơn vị của Trung ương đóng trên địa bàn tỉnh; Bí thư, Phó Bí thư, Trưởng các ban: Tổ chức, tuyên giáo, dân vận, Chủ nhiệm Ủy ban kiểm tra cấp ủy, cấp huyện.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng phát biểu chỉ đạo hội nghị. 

Đây là Hội nghị toàn quốc đầu tiên quán triệt, triển khai thực hiện Nghị quyết của Bộ Chính trị về phát triển vùng, tạo sự thống nhất cao về nhận thức và hành động của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân nhằm sớm đưa Nghị quyết quan trọng vào cuộc sống, góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng về phát triển vùng.

Trình bày về những nội dung cơ bản của Nghị quyết số 11-NQ/TW, Đồng chí Trần Tuấn Anh, Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng ban Kinh tế Trung ương nêu rõ, triển khai Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII và thực hiện Chương trình làm việc số 05-CTr/TW ngày 16/3/2021 của Bộ Chính trị, Ban Bí thư năm 2022, Ban Kinh tế Trung ương được giao chủ trì thực hiện Đề án tổng kết Nghị quyết số 37-NQ/TW ngày 1/7/2004 của Bộ Chính trị khóa IX về “Phương hướng phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng Trung du và miền núi Bắc bộ đến năm 2010”; Kết luận số 26-KL/TW ngày 02/8/2012 về “Tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 37-NQ/TW ngày 1/7/2004 của Bộ Chính trị khóa IX nhằm đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng Trung du và miền núi Bắc bộ đến năm 2020”. Mặc dù gặp nhiều khó khăn, thách thức dưới tác động tiêu cực của Đại dịch Covid 19 nhưng Đề án tổng kết Nghị quyết số 37-NQ/TW đã được hoàn thành theo đúng tiến độ đặt ra; được Bộ Chính trị thông qua và thống nhất ban hành Nghị quyết số 11-NQ/TW ngày 10/2/2020 về “Phương hướng phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng trung du và miền núi Bắc Bộ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”.

Các đồng chí chủ trì Hội nghị

Đồng chí cho biết, Nghị quyết số 11-NQ/TW được xây dựng dựa trên cơ sở tổng hợp các Báo cáo tổng kết thực hiện Nghị quyết số 37-NQ/TW của 19 bộ, ngành và 16 địa phương vùng trung du và miền núi Bắc Bộ; chắt lọc kết quả nghiên cứu về vùng của các viện nghiên cứu, trường đại học; tiếp thu ý kiến góp ý của các chuyên gia, nhà khoa học tại các hội nghị, hội thảo, tọa đàm khoa học; kết quả khảo sát thực tế tại các địa phương trong vùng; cập nhật, bổ sung các quan điểm, chủ trương mới của Đảng về phát triển vùng. Đây là sự kết tinh của trí tuệ tập thể và được Bộ Chính trị sáng suốt thông qua. Việc Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 11-NQ/TW thể hiện sự quan tâm đặc biệt của Đảng, Nhà nước đối với vùng; đáp ứng nguyện vọng của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân trong vùng trong bối cảnh phát triển mới. Nghị quyết là cơ sở, căn cứ chính trị quan trọng cho sự ra đời của các cơ chế, chính sách mới nhằm khai thác và phát huy ở mức cao nhất tiềm năng, lợi thế cho phát triển nhanh và bền vững toàn vùng và các địa phương trong vùng trong thời gian tới.

Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc điều hành hội nghị

Đồng chí Trần Tuấn Anh cho biết, Bộ Chính trị đã đánh giá các kết quả đạt được, những hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế trong phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng trung du và miền núi Bắc Bộ sau 17 năm thực hiện Nghị quyết số 37-NQ/TW. Bộ Chính trị khẳng định, trong thời gian qua, Nghị quyết số 37-NQ/TW đã thực sự đi vào cuộc sống; diện mạo của vùng đã có nhiều thay đổi, đời sống vật chất và tinh thần của người dân được nâng cao, nhất là đồng bào các dân tộc thiểu số. Một số địa phương đã có sự phát triển bứt phá, tạo nên những điểm sáng trong vùng và cả nước. Kinh tế vùng tăng trưởng khá; cơ cấu kinh tế chuyển dịch tích cực, trong đó thuỷ điện, kinh tế cửa khẩu và du lịch trở thành những ngành kinh tế quan trọng. Phát triển văn hoá, xã hội, giáo dục và đào tạo, chăm sóc và bảo vệ sức khoẻ nhân dân, nhất là đồng bào các dân tộc thiểu số đạt được nhiều tiến bộ. Phát triển kinh tế - xã hội được kết hợp chặt chẽ với tăng cường quốc phòng, an ninh, nhất là an ninh biên giới và các địa bàn trọng yếu. Công tác xây dựng Đảng, hệ thống chính trị được đẩy mạnh; hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước được nâng cao. Những kết quả đạt được của vùng là do sự quan tâm đặc biệt của Trung ương; chủ trương, định hướng đúng đắn của Nghị quyết số 37-NQ/TW, Kết luận số 26-KL/TW, đặc biệt là sự chủ động, vượt khó, vươn lên của Đảng bộ, chính quyền và đồng bào các dân tộc trong vùng.

Bên cạnh đó, Nghị quyết 11-NQ/TW cũng đã thẳng thắn chỉ ra những tồn tại, hạn chế trong phát triển vùng; khẳng định tiềm năng, lợi thế của vùng vẫn chưa được khai thác hợp lý, phát huy hiệu quả để trở thành nguồn nội lực quan trọng trong quá trình phát triển. Trung du và miền núi Bắc Bộ vẫn là “vùng trũng” trong phát triển và là “lõi nghèo” của cả nước. Khoảng cách về trình độ phát triển và thu nhập bình quân đầu người trong vùng so với bình quân cả nước tiếp tục gia tăng. Phát triển kinh tế vùng vẫn còn là “phép cộng cơ học của các địa phương, chưa mang dấu ấn vùng”.

Đồng chí Trần Tuấn Anh, Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng ban Kinh tế Trung ương trình bày về những nội dung cơ bản 

của Nghị quyết số 11-NQ/TW

Trong Nghị quyết 11-NQ/TW, Bộ Chính trị cũng đã chỉ ra nguyên nhân khách quan và chủ quan của những hạn chế, yếu kém trong phát triển vùng thời gian qua và khẳng định nguyên nhân chủ quan là chủ yếu. Về quan điểm, trên cơ sở đánh giá các kết quả đạt được, hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế; phân tích bối cảnh mới trong nước, quốc tế và những vấn đề đặt ra đối với phát triển vùng; Bộ Chính trị đã đưa ra 05 nhóm quan điểm chỉ đạo về phát triển vùng trong thời gian tới.

Về tầm nhìn và mục tiêu, cụ thể hoá các mục tiêu phát triển đất nước đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2045 đã được đưa ra tại Đại hội Đảng lần thứ XIII. Tầm nhìn và mục tiêu này vừa thể hiện khát vọng phát triển vừa phản ánh đặc thù phát triển của vùng, đồng thời cũng phù hợp với tiềm năng, lợi thế của vùng và xu thế phát triển chung của khu vực và thế giới.

Bộ Trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng tham luận tại hội nghị

Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nêu rõ, để phát huy được tiềm năng, lợi thế của mỗi vùng và cả nước, bên cạnh những chủ trương, chính sách phát triển chung cho cả nước cũng cần phải có các chủ trương, chính sách phát triển cụ thể, sát hợp, phù hợp với từng vùng; khắc phục tình trạng tỉnh nào cũng xin cơ chế, chính sách đặc thù, ưu đãi riêng, không phù hợp với những nguyên tắc chung cơ bản của kinh tế thị trường là thống nhất và bình đẳng.

Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan tham luận tại hội nghị

“Chính vì vậy, Bộ Chính trị các khóa trước cũng đã ban hành một số nghị quyết chuyên đề về phát triển vùng và giao cho Ban Cán sự đảng Chính phủ chỉ đạo xây dựng, triển khai thực hiện các chương trình hành động và các cơ chế, chính sách phù hợp với từng thời kỳ để đưa Nghị quyết vào cuộc sống; coi đây là vấn đề có ý nghĩa quan trọng đối với sự phát triển nhanh, bền vững của mỗi vùng và cả nước,” Tổng Bí thư nói.

Để tổ chức thực hiện tốt, có kết quả thiết thực Nghị quyết của Bộ Chính trị gắn với việc tiếp tục đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng và Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của cả nước đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh, phải quán triệt thật đầy đủ, đúng đắn và sâu sắc ý nghĩa, mục tiêu, yêu cầu, nội dung của Nghị quyết, nắm vững những quan điểm, tư tưởng chỉ đạo, những công việc phải làm; tạo sự thống nhất cao trong nhận thức ở tất cả các cấp, các ngành, của người dân và cộng đồng các doanh nghiệp về vai trò, vị trí và tầm quan trọng của vùng.

Đổi mới tư duy phát triển, nhất là về liên kết vùng, tiểu vùng; cơ chế, chính sách đặc thù; phân bổ nguồn lực; nguồn nhân lực và tiềm năng, lợi thế nhằm khai thác tối đa tiềm năng, lợi thế của vùng, các tiểu vùng và từng tỉnh trong vùng, tiểu vùng; giải quyết các vấn đề trọng điểm quốc gia tại vùng; các vấn đề liên ngành, liên vùng, liên tiểu vùng.

“Đồng thời, phải nhận thức và giải quyết thật đúng, thật tốt mối quan hệ giữa phát triển vùng và phát triển chung của cả nước-cả nước vì vùng và vùng vì cả nước; xác định rõ vai trò, vị trí, chức năng, nhiệm vụ của các ban, bộ, ngành Trung ương; của các địa phương trong vùng để xác định rõ trách nhiệm, quyền hạn của từng cơ quan, đơn vị trong việc tổ chức thực hiện có hiệu quả Nghị quyết theo đúng tinh thần "đúng vai, thuộc bài,” Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng lưu ý.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng chỉ rõ, khơi dậy và phát huy mạnh mẽ hơn nữa truyền thống cách mạng, lòng yêu nước; tinh thần chủ động, sáng tạo; ý thức tự lực, tự cường và khát vọng vươn lên của cán bộ, đảng viên và nhân dân các địa phương trong vùng; quyết tâm vượt lên chính mình, khắc phục tư tưởng bằng lòng, trung bình chủ nghĩa, không cam chịu đói nghèo, thua kém các tỉnh khác, vùng khác.

Đồng thời, tăng cường sự hỗ trợ của Trung ương, sự hợp tác, giúp đỡ của các địa phương trong cả nước để phát triển kinh tế vùng nhanh và bền vững hơn; thúc đẩy tăng trưởng kinh tế vùng đạt mức cao hơn bình quân chung của cả nước trên cơ sở từng bước đổi mới mô hình tăng trưởng gắn với đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu kinh tế vùng.

Trên cơ sở đổi mới về tư duy và nhận thức, đẩy mạnh việc xây dựng, hoàn thiện thể chế, chính sách phát triển vùng, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đề nghị các cơ quan ở Trung ương phải tăng cường phối hợp với Hội đồng vùng và các địa phương trong vùng, khẩn trương xây dựng, hoàn thiện, ban hành và triển khai thực hiện luật pháp, chính sách ưu tiên, có tính đặc thù cho phát triển vùng; xây dựng và tổ chức thực hiện thật tốt Quy hoạch phát triển vùng giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 theo hướng xanh, bền vững và toàn diện; phù hợp với quy hoạch tổng thể quốc gia.

Các địa phương trong vùng đẩy mạnh cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, thu hút và sử dụng có hiệu quả mọi nguồn lực cho đầu tư phát triển; ưu tiên bố trí nguồn vốn ngân sách nhà nước, kết hợp với huy động các nguồn lực trong xã hội cho đầu tư phát triển các công trình trọng điểm có sức lan tỏa, giải quyết các vấn đề phát triển vùng và liên vùng; phát triển vùng toàn diện cả về kinh tế, văn hóa, xã hội gắn với bảo đảm quốc phòng, an ninh nơi địa đầu của Tổ quốc.

Toàn cảnh hội nghị.

Về đẩy mạnh công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh toàn diện, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh, tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, hiệu lực và hiệu quả quản lý của các cấp chính quyền; kiện toàn tổ chức bộ máy của các cơ quan trong hệ thống chính trị theo tinh thần Nghị quyết số 18-NQ/TW, Nghị quyết số 19-NQ/TW; phấn đấu các thôn, bản ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi đều có đảng viên và chi bộ đảng; thường xuyên giáo dục chính trị tư tưởng, nâng cao đạo đức cách mạng cho đội ngũ cán bộ, đảng viên và thế hệ trẻ; xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp, bảo đảm chất lượng, số lượng, cơ cấu hợp lý, có sự chuyển giao, kế thừa chặt chẽ giữa các thế hệ; quan tâm đào tạo, bồi dưỡng, rèn luyện lớp cán bộ kế cận, cán bộ nữ, cán bộ là người dân tộc thiểu số; thực hiện tốt quy chế dân chủ ở cơ sở, phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị-xã hội và đoàn thể nhân dân; xây dựng khối đại đoàn kết các dân tộc, phát huy sức mạnh của cả hệ thống chính trị; phát huy cao độ truyền thống văn hóa, cách mạng; sự cần cù và ý chí tự lực, tự cường của nhân dân trong vùng; xây dựng tình đoàn kết, hữu nghị giữa nhân dân trong vùng với nhân dân các nước bạn láng giềng.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng yêu cầu, ngay sau Hội nghị này, căn cứ vào Nghị quyết và Kế hoạch của Bộ Chính trị, sự chỉ đạo, hướng dẫn của các ban đảng Trung ương và các cơ quan cấp trên, các cấp ủy và tổ chức đảng ở Trung ương và các cấp, các ngành, các cơ quan, đơn vị trong toàn hệ thống chính trị của các địa phương trong vùng cần khẩn trương xây dựng kế hoạch hành động, chương trình học tập, quán triệt và triển khai thực hiện Nghị quyết gắn với tiếp tục đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng và nghị quyết đại hội đảng bộ các tỉnh.

Ban Cán sự đảng Chính phủ cần ráo riết chỉ đạo khẩn trương xây dựng, ban hành Chương trình hành động triển khai Nghị quyết, giao nhiệm vụ cụ thể cho các bộ, ngành ở Trung ương và các địa phương trong vùng. Chương trình hành động phải bám sát các quan điểm, tư tưởng chỉ đạo và nội dung của Nghị quyết, đồng thời sát hợp với từng địa phương trong vùng và tiểu vùng.

Quang cảnh điểm cầu Ban Kinh tế Trung ương

Các ban, bộ, ngành Trung ương và các địa phương trong vùng cần cụ thể hóa Nghị quyết và Chương trình hành động của Chính phủ bằng các cơ chế, chính sách, kế hoạch, đề án, dự án và nguồn lực cụ thể, có tính khả thi cao.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tin tưởng, sau Hội nghị này, cấp ủy, chính quyền và nhân dân các tỉnh trong vùng trung du, miền núi Bắc Bộ sẽ cùng với các ban, bộ, ngành Trung ương và cấp ủy, chính quyền các cấp trong cả nước, nhất là Thủ đô Hà Nội, thành phố Hải Phòng, tỉnh Quảng Ninh và toàn vùng kinh tế trọng điểm phía Bắc đã quyết tâm rồi càng quyết tâm cao hơn nữa; đã đổi mới, nỗ lực phấn đấu rồi càng tiếp tục đổi mới, nỗ lực phấn đấu mạnh mẽ hơn nữa, để tranh thủ mọi thời cơ, thuận lợi; vượt qua mọi khó khăn, thách thức; thực hiện thắng lợi Nghị quyết của Bộ Chính trị lần này, tạo bước chuyển biến mới, có tính đột phá trong phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng trung du và miền núi Bắc Bộ.

Trung tâm Thông tin, Phân tích và Dự báo kinh tế