Ngày 05/12/2021 tại Hà Nội, Ủy ban Kinh tế của Quốc hội phối hợp với Ban Kinh tế Trung ương và Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam tổ chức "Diễn đàn Kinh tế Việt Nam 2012: Phục hồi và phát triển bền vững". Chủ trì Diễn đàn có đồng chí Vương Đình Huệ, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội; đồng chí Trần Tuấn Anh, Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng Ban Kinh tế Trung ương. Đồng chí Nguyễn Thành Phong, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Trưởng Ban Kinh tế Trung ương tham gia vào phần thảo luận của Diễn đàn quan trọng này.
Đồng chí Trần Tuấn Anh, Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng Ban Kinh tế Trung ương chủ tọa Diễn đàn
Đây là diễn đàn mở, cùng với 2 điểm cầu chính, diễn đàn còn kết nối 57 điểm cầu trên cả nước, với sự tham gia của trung ương, địa phương, các nhà khoa học, chuyên gia, đại biểu Quốc hội. Cùng với đó là 3 điểm cầu quốc tế Mỹ, Pháp và Thái Lan. Diễn đàn tổ chức trong bối cảnh nền kinh tế của nước ta vẫn đang chịu tác động tiêu cực của dịch COVID-19, đặc biệt từ đợt bùng phát dịch bệnh lần thứ tư. Nghị quyết số 32/2021/QH15 về Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2022 đã xác định: Tận dụng mọi cơ hội để thúc đẩy phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội trên cả nước, trong từng ngành, lĩnh vực, địa phương và duy trì các động lực tăng trưởng trong dài hạn. Kiên trì giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, nâng cao tính tự chủ, khả năng chống chịu, thích ứng của nền kinh tế. Nghị quyết đặt ra chỉ tiêu tốc độ tăng tổng sản phẩm trong nước (GDP) khoảng 6-6,5%. Nghị quyết số 34/2021/QH15 về dự toán ngân sách Nhà nước năm 2022 đã xác định mức bội chi ngân sách Nhà nước tương đương 4% tổng sản phẩm trong nước (GDP).
Chủ tịch Quốc Hội Vương Đình Huệ phát biểu khai mạc Diễn đàn
Phát biểu khai mạc diễn đàn, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh, gần 2 năm qua, đại dịch COVID-19 đã gây thiệt hại nặng nề cả về kinh tế, xã hội trên phạm vi toàn cầu, trong đó có Việt Nam. Năm 2020, Việt Nam đã kiểm soát tốt dịch bệnh và duy trì được tăng trưởng kinh tế với tốc độ 2,91%, là một trong số những quốc gia có tốc độ tăng trưởng dương cao nhất thế giới. Năm 2021, với nhiều giải pháp đồng bộ để thực hiện nhiệm vụ kép, phòng chống dịch COVID-19 và phục hồi kinh tế nên 6 tháng đầu năm, Việt Nam đạt tốc độ tăng trưởng 5,96%. Tuy nhiên, dịch bệnh bùng phát lần thứ tư với chủng mới Delta đã gây thiệt hại nặng nề cho cả kinh tế và các lĩnh vực xã hội, quý III tăng trưởng kinh tế âm 6,7% nên 9 tháng năm 2021, tăng trưởng kinh tế chỉ đạt 1,42% và dự kiến cả năm vẫn đạt tăng trưởng dương nhưng không đạt được mục tiêu mà Đảng và Nghị quyết của Quốc hội đã đề ra. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến việc thực hiện các mục tiêu của năm 2021 mà còn cho cả nhiệm kỳ 5 năm tới. Để đối phó với dịch bệnh, khắc phục những thiệt hại, phục hồi và phát triển bền vững kinh tế, xã hội, các nước trên thế giới đã tung ra nhiều gói chính sách hỗ trợ về tài khóa và tiền tệ khác nhau về quy mô, tùy vào mức độ diễn biến của dịch bệnh, cũng như khả năng về nguồn lực nhất là chính sách tài khóa tiền tệ của từng nước.
Trong 2 năm qua, để ứng phó với dịch bệnh hỗ trợ cho kinh tế và xã hội, Việt Nam cũng đã sử dụng và khá đồng bộ các chính sách tài khóa và tiền tệ cũng như các chính sách vĩ mô khác. Tổng quy mô các gói hỗ trợ về tài khóa tiền tệ của Việt Nam theo tính toán của các chuyên gia, trong 2 năm (2020 và 2021) ước độ khoảng 4%, thấp hơn một chút so với mức bình quân của các nước trên thế giới. Đối với các nước đang có thu nhập thấp hoặc trung bình thấp, cỡ khoảng 4,3%, Việt Nam là khoảng 4% GDP của năm 2020. Trong đó gói về tài khóa là khoảng 2,9 %, về tiền tệ là khoảng 1,1%.
Theo Chủ tịch Quốc hội, Quốc hội cũng đã ban hành Nghị quyết, quyết định các khung khổ chính sách, kế hoạch phát triển kinh tế, xã hội, về tài chính ngân sách, vay và trả nợ công, đầu tư công và kế hoạch tái cơ cấu nền kinh tế của giai đoạn 2021-2025. Đây là một trong những nhiệm kỳ mà tất cả các khuôn khổ quyết định cho phát triển kinh tế 5 năm, thậm chí là tầm nhìn dài hơn đã được Trung ương có chủ trương và Quốc hội đã ban hành toàn bộ các nghị quyết về khung khổ này.
Đồng chí Nguyễn Thành Phong, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Trưởng Ban Kinh tế Trung ương
tham gia ý kiến trong phần thảo luận của Diễn đàn
Đồng thời trong Nghị quyết của Kỳ họp thứ hai, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết giao Chính phủ xây dựng và triển khai theo thẩm quyền về chương trình tổng thể về phòng, chống dịch COVID-19 theo phương châm là "thích ứng an toàn, linh hoạt và kiểm soát có hiệu quả"; đồng thời xây dựng và tổ chức thực hiện chương trình tổng thể về phục hồi và phát triển kinh tế. Nghị quyết của Quốc hội cũng giao Chính phủ xây dựng các gói chính sách về tài khóa và tiền tệ để hỗ trợ cho hai chương trình này để phục vụ cho mục tiêu là phòng, chống dịch COVID-19 trong thời gian tới cũng như phục hồi và phát triển kinh tế để trình Quốc hội xem xét và quyết định sớm.
Dự kiến trong tháng 12 này nếu chuẩn bị được hoàn tất đầy đủ, phiên họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ xem xét, quyết định và đề nghị với Quốc hội cho tổ chức một kỳ họp bất thường vào cuối năm nay để xem xét vấn đề rất quan trọng, rất cấp bách này, cùng với những vấn đề rất cấp bách khác liên quan đến quốc kế dân sinh.
Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, Diễn đàn Kinh tế Việt Nam 2021 là cơ hội để Quốc hội, các cơ quan, tổ chức hữu quan lắng nghe ý kiến của các chuyên gia, nhà khoa học trong và ngoài nước, các đối tác phát triển của Việt Nam, các vị đại biểu Quốc hội qua các thời kỳ, nhân dân, cử tri và cộng đồng doanh nghiệp trong cả nước hiến kế các giải pháp tổng thể để phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội một cách bền vững; những chính sách cụ thể về huy động, phân bổ và sử dụng các nguồn lực thuộc chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ với quy mô, liệu lượng hợp lý nhất cũng như sự phối hợp giữa các chính sách này để duy trì tăng cường các động lực tăng trưởng, vừa bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, vừa đáp ứng yêu cầu trước mắt, vừa đáp ứng mục tiêu dài hạn của phát triển bền vững hướng tới thúc đẩy đổi mới sáng tạo, tăng trưởng xanh và chuyển đổi số.
Đồng chí Bùi Văn Cường, Ủy viên Trung ương Đảng khóa XIII, Tổng Thư ký Quốc hội,
Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội phát biểu chào mừng
Chủ tịch Quốc hội nhắc lại những nội dung trọng tâm của diễn đàn là cập nhật, đánh giá về bối cảnh, tình hình phòng, chống dịch bệnh hiện nay trên toàn thế giới, cập nhật những vấn đề mới nhất; những phân tích, đánh giá và dự báo xu hướng và tác động của dịch bệnh và trực trạng của nền kinh tế thế giới hiện nay cũng như xu hướng trong thời gian tới; kinh nghiệm quốc tế kể cả trong phòng, chống dịch COVID-19 và phục hồi, phát triển kinh tế cũng như gợi ý những hàm ý chính sách cho Việt Nam.
Tại phần thảo luận của Diễn đàn, Đồng chí Nguyễn Thành Phong, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Trưởng Ban Kinh tế Trung ương nêu những thiệt hại của nền kinh tế do dịch covid gây ra, năm 2020 giá trị thiệt hại khoảng 160 ngàn tỷ, năm 2021 dự kiến thiệt hại 346 ngàn tỉ đồng. Vì vậy để giảm được thiệt hại về kinh tế, chúng ta phải nhanh chóng tìm ra cách thức để nhanh chóng phục hồi đà tăng trưởng kinh tế của Việt Nam.
Theo đồng chí, Việt Nam là nền kinh tế có độ mở lớn, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu so với GDP vượt khoảng 200%, đây là một chiến lược đúng đắn của nước ta. Với định hướng đó, giới hạn tăng trưởng là khả năng cung ứng và cạnh tranh. Khả năng mở rộng tăng cung của nền kinh tế phụ thuộc rất lớn vào mức độ đầu tư. Các động lực tăng trưởng chủ yếu hiện nay là đầu tư, xuất khẩu, đẩy mạnh tiêu dùng trong nước, ứng dụng công nghệ số để đổi mới cách thức sản xuất và tiêu dùng một cách hiệu quả. Trong đó đầu tư là điều kiện cần, xuất khẩu là điều kiện đủ, tiêu dùng nội địa là yếu tố tăng thêm và chuyển đổi số là yếu tố thời đại. Để tận dụng được sức mạnh thời đại thì đầu tư phải chú trọng vào công cụ chuyển đổi số hiện nay.
Đồng chí cho rằng, hiện nay khuyến khích tiêu dùng đầu tư nội địa rất cần thiết nhưng nếu chúng ta tăng đầu tư quá mức sẽ làm giảm tiết kiệm qua đó sẽ giảm đầu tư, hoặc phụ thuộc đầu tư nước ngoài như minh chứng của Mexico. Việc khai thác thị trường trong nước nên chú trọng vào sản xuất thay thế hàng tiêu dùng nhập khẩu hiện nay. Kinh nghiệm phát triển của Việt Nam cho thấy xuất khẩu và xuất khẩu bằng đầu tư nước ngoài là yếu tố quan trọng neo giữ được kỳ vọng và niềm tin của nhà đầu tư trong nước. Mặc dù nền kinh tế khó khăn nhưng có niềm tin của nhà đầu tư trong nước vào khả năng phục hồi kinh tế nhanh chóng.
Đồng chí nhấn mạnh, xuất khẩu và tăng thu hút đầu tư trong nước là rất quan trọng. Đầu tư của nhà nước vẫn giữ vai trò dẫn dắt, tạo nền tảng để thúc đẩy đầu tư nước ngoài và tư nhân phát triển. Trong điều kiện phục hồi kinh tế, bình thường mới thì vai trò đầu tư nhà nước vẫn giữ tiên phong để thúc đẩy nhanh chóng nền kinh tế của Việt Nam cả về cung lẫn về cầu.
TS Cần Văn Lực, Chuyên gia kinh tế trưởng, Ngân hàng BIDV phát biểu tham luận
Tại diễn đàn các đại biểu tập trung thảo luận về tình hình thế giới, sự xuất hiện biến chủng mới, các phân tích đánh giá xu hướng dịch bệnh của thế giới và những tác động đến kinh tế vĩ mô, động lực tăng trưởng của Việt Nam. Những kinh nghiệm quốc tế cũng được thảo luận về phòng chống dịch, kiến nghị đề xuất cho chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, các gợi ý chính sách. Ngoài ra, diễn đàn cũng trao đổi, giải đáp câu hỏi huy động nguồn lực từ đâu, khi mà thị trường huy động vốn trung và dài hạn còn hạn chế; việc phân bổ sử dụng nguồn lực thế nào; giải đáp câu hỏi năng lực hấp thụ của nền kinh tế khi chúng ta còn có điểm nghẽn, vướng mắc như cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước, đầu tư công.
Thông qua Diễn đàn Kinh tế Việt Nam năm 2021 sẽ có thêm căn cứ khoa học và thực tiễn, đồng hành cùng Chính phủ trong việc xây dựng, thảo luận và ban hành chính sách hỗ trợ nền kinh tế sớm vượt qua khó khăn, phục hồi và thúc đẩy tăng trưởng, phát triển, thích ứng tốt hơn với trạng thái bình thường mới, không "lỡ nhịp" xu thế phát triển của thế giới. Qua đó, để thực hiện thành công các nghị quyết của Quốc hội; cấp thiết, khẩn trương phải có các chính sách hỗ trợ cả về kinh tế và xã hội trên cơ sở phù hợp với điều kiện, bối cảnh thực tiễn của đất nước để bảo vệ thành quả đã đạt được trong thời gian qua, tránh nguy cơ tụt hậu và gia tăng khoảng cách với các nước phát triển trên thế giới, đạt được các mục tiêu trước mắt cũng như trong dài hạn.
Diễn đàn Kinh tế Việt Nam 2021 mở rộng về quy mô, nội dung, không chỉ về các vấn đề về kinh tế, mà còn đề cập sâu sắc về các vấn đề xã hội, môi trường. Về phía Quốc hội, diễn đàn sẽ bao gồm các mục tiêu lớn: Tiếp tục đổi mới, cải tiến, nâng cao hiệu quả hoạt động của Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội trong tăng cường giám sát, thi hành Hiến pháp, pháp luật, nghị quyết; nâng cao chất lượng quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước; năng lực dự báo với tầm nhìn dài hạn; các vấn đề kinh tế vĩ mô; tài chính, ngân sách; đầu tư công; lao động, việc làm… Đồng thời, góp phần đề xuất, kiến nghị các giải pháp nhằm thể chế hóa Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm giai đoạn 2020-2030, nâng cao chất lượng, tính đồng bộ, khả thi của các đạo luật. Phát huy tối đa, tập hợp đầy đủ trí tuệ của đại biểu Quốc hội, chuyên gia và cử tri cả nước, hình thành các luận cứ khoa học, thực tiễn có chất lượng, là đầu vào quan trọng để các cơ quan của Quốc hội tham vấn trong quá trình xây dựng báo cáo ý kiến đánh giá việc thực hiện các nghị quyết của Quốc hội và chức năng, nhiệm vụ khác theo quy định.
Quang cảnh Diễn đàn
Diễn đàn được chia thành 2 phiên. Phiên toàn thể buổi sáng là tọa đàm cấp cao với chủ đề "Một số gợi ý đối với Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội Việt Nam". Phiên buổi chiều gồm 2 chuyên đề về "Phối hợp các chính sách tài khóa, tiền tệ linh hoạt, hiệu quả, tạo nguồn lực ổn định kinh tế vĩ mô, phục hồi kinh tế" và "Bảo đảm an sinh xã hội và nguồn cung lao động trong quá trình phục hồi kinh tế".
Trung tâm Thông tin, Phân tích và Dự báo kinh tế
In bài viết
