Vừa gây chấn động dư luận khi xả thải đầu độc biển, gây nên thảm họa cá chết hàng loạt, nay Formosa Hà Tĩnh lại bị phát hiện chôn chất thải trên rừng, thuộc địa phận thị xã Kỳ Anh và thị trấn Thiên Cầm, Hà Tĩnh.
Trao đổi nhanh với báo chí bên lề Hội thảo lập quy hoạch tài nguyên nước lưu vực sông Hồng - Thái Bình diễn ra sáng 14/7, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà khẳng định nếu có đủ chứng cứ về việc chôn lấp chất thải của Formosa vi phạm pháp luật, các cơ quan chức năng sẽ xử lý nghiêm trên tinh thần "sai tới đâu xử lý nghiêm tới đó."
Theo Bộ trưởng Trần Hồng Hà, việc xử lý chất thải công nghiệp, chất thải nguy hại hiện nay đã có quy định, phân cấp trách nhiệm rất rõ ràng. Cụ thể là, đơn vị hoạt động trong lĩnh vực này phải có giấy phép do cơ quan quản lý nhà nước cấp và thường xuyên bị giám sát, kiểm tra kỹ lưỡng.
Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường cũng khẳng định, nếu phân tích xong mẫu chất thải, có số liệu chính xác, cơ quan chức năng sẽ xác định rõ trách nhiệm của người phát sinh ra chất thải đó, rồi sẽ kiểm tra làm rõ năng lực, cơ sở pháp lý của người nhận chất thải đó.
"Trường hợp đưa chất thải nguy hại ra môi trường chôn lấp thì theo quy định của pháp luật hình sự đã có quy định xử lý. Trong việc này, Bộ Tài nguyên và Môi trường, chính quyền địa phương và người dân đều có chung quan điểm là sai phạm tới đâu, lỗi vi phạm tới đâu thì phải xử lý tới đó, xử lý thật nghiêm để răn đe," Bộ trưởng Trần Hồng Hà nhấn mạnh.
Chiều 16/7. các lực lượng chức năng tiến hành di dời toàn bộ chất thải đã được chôn lấp tại trang trại của ông Lê Quang Hòa, tại phường Kỳ Trinh đưa về lưu giữ, bảo quản tại kho của Công ty Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên chế biến chất thải công nghiệp Hà Tĩnh./.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh Dương Tất Thắng cho biết, sáng 16.7, tại thị xã Kỳ Anh, Bí thư Tỉnh ủy Hà Tĩnh Lê Đình Sơn chủ trì cuộc họp với nhiều đơn vị liên quan để bàn giải pháp ổn định tình hình, khắc phục môi trường, phát triển sản xuất, chuyển đổi nghề, hỗ trợ sau thảm họa môi trường. Đặc biệt, có nội dung kiểm điểm trách nhiệm của các cơ quan quản lý nhà nước, cá nhân liên quan đến quản lý, giám sát về môi trường nói chung, đặc biệt là tại Khu kinh tế (KKT) Vũng Áng khi để xảy ra sự cố vừa qua. "Bí thư yêu cầu UBND tỉnh kiểm điểm nghiêm túc trách nhiệm cá nhân, tập thể, sau đó báo cáo Thường trực Tỉnh ủy" - ông Thắng nói.
Ông Thắng cũng xác nhận có việc trong báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM) của Dự án Formosa tại Hà Tĩnh đã khuyết hạng mục xử lý rác thải. "Quá trình đánh giá ĐTM của Formosa là một bài học lớn với một dự án rất lớn được điều chỉnh nhiều lần liên quan đến đầu tư, xây dựng, hạng mục công nghệ... có những tồn tại nhất định. Vừa rồi thì cũng đã có điều chỉnh bổ sung. Hiện Formosa đang triển khai xây dựng bãi xử lý rác quy mô 100ha, trong đó dành 10ha xử lý một số chất thải nguy hại trước khi vận chuyển ra bên ngoài. Việc này dự kiến trong năm nay sẽ xong" - theo ông Thắng. Ông Thắng cũng khẳng định, hiện Hà Tĩnh đang phối kết hợp với Bộ TNMT để giải quyết vấn đề mặt bằng, nội dung liên quan đến thiết bị, con người để khẩn trương thực hiện Dự án xây dựng Trung tâm quan trắc môi trường toàn KKT Vũng Áng.
Trách nhiệm của cả trung ương và địa phương
Nhìn nhận lại sau sự cố môi trường do Formosa gây ra vừa qua, ông Dương Tất Thắng nói "Đó là một bài học rất lớn về vấn đề thu hút đầu tư, quản lý các dự án đầu tư. Chúng ta đã trả một cái giá không tính toán được liên quan đến vấn đề môi trường, môi sinh, dư chấn tâm lý của người dân, thiệt hại cả tinh thần, vật chất". Cũng theo ông Thắng, hiện đặt lên vai trách nhiệm của cả trung ương và địa phương đối với hoạt động quản lý, giám sát môi trường là rất lớn. Hà Tĩnh sẽ tập trung hết nguồn lực để khắc phục sự cố, đẩy mạnh công tác quản lý, giám sát chặt chẽ không chỉ dự án Formosa, mà các dự án khác trên địa bàn.
Trước câu hỏi, thời gian tới khi Formosa đầu tư giai đoạn 2 thì vấn đề môi trường đáng lo ngại thế nào? (Nhà máy gang thép Formosa giai đoạn 1 hơn 15 triệu tấn, dự kiến giai đoạn 2 hơn 25 triệu tấn/năm), Ông Thắng thông tin: Về chủ trương mở rộng giai đoạn 2 của Formosa thì đã có thống nhất. Tuy nhiên, về thời gian tiến hành là cả một câu chuyện lớn, nhất là sau sự cố vừa qua thì phải tính đến nhiều việc. Thứ nhất, phải đánh giá lại với điều kiện quản lý môi trường, mức độ chịu đựng của môi trường hiện nay thế nào, đến giai đoạn 2 thì môi trường xung quanh có chịu được không. Vấn đề này phải tính toán hết sức cẩn trọng.
Cũng theo ông Thắng, hiện Hà Tĩnh đã nhận được kết quả phân tích mẫu chất thải của Formosa chôn lấp trái phép ở trang trại tại phường Kỳ Trinh (thị xã Kỳ Anh) gây bức xúc dư luận vừa qua. Kết quả, có 2/15 chỉ tiêu vượt ngưỡng cho phép. Hiện kết quả chưa công bố vì đang chờ mẫu do Bộ TNMT lấy phân tích để đảm bảo khách quan hơn, đầy
đủ hơn.