Mối quan hệ về kinh tế và chính trị giữa Trung Quốc và Mỹ đang ở mức thấp chưa từng có, sau việc chính quyền Tổng thống Donald Trump coi Trung Quốc là "một đối thủ chiến lược đang tìm cách cạnh tranh quyền lực và tầm ảnh hưởng với Mỹ" trong Chiến lược An ninh Quốc gia năm 2017 và tiếp đến là cuộc chiến thương mại leo thang giữa các bên.
Có thể nói sự cạnh tranh mở rộng quyền lực giữa hai cường quốc kinh tế và quân sự không giới hạn về mặt địa chính trị. Trung Quốc đang cho thấy ý định tăng cường ảnh hưởng đối với Trung Đông thông qua thiết lập quan hệ giao thương với các nước trong khu vực cũng như thông qua dự án phát triển năng lực quân sự của nước này. Tuy nhiên sự mở rộng ảnh hưởng của Trung Quốc tại Trung Đông có thể dẫn đến những căng thẳng với Mỹ.
Iran trở thành tâm điểm của cuộc chiến thương mại
Dầu thô là mặt hàng nhập khẩu đóng vai trò quan trọng chiến lược đối với Trung Quốc. Các nước Trung Đông vẫn là nguồn cung chủ yếu cho Trung Quốc, chỉ đứng sau Nga. Là quốc gia tiêu thụ dầu mỏ lớn nhất thế giới, Trung Quốc đặt mục tiêu mở rộng khả năng tích trữ dầu mỏ để hạn chế bị tổn thương trước những biến động trên thị trường năng lượng toàn cầu.
Trong khi đó, mục tiêu của Mỹ là đưa việc xuất khẩu dầu thô của Iran về con số 0, đe dọa chiến lược nhập khẩu của Trung Quốc. Tuy nhiên, có nhiều dấu hiệu cho thấy Trung Quốc – nhà nhập khẩu dầu mỏ hàng đầu của Iran sẽ lờ đi các biện pháp trừng phạt của Mỹ và tiếp tục giao thương với quốc gia Trung Đông này. Cũng cần phải nhắc lại rằng, Iran cũng là một trong những quốc gia được hưởng lợi từ Sáng kiến Vành Đai và Con đường của Trung Quốc với khoản đầu tư cơ sở hạ tầng của Trung Quốc vào Iran khoảng 8,5 tỷ USD giai đoạn đầu năm 2018.
Trong bối cảnh vòng trừng phạt thứ hai của Mỹ nhằm vào lĩnh vực dầu mỏ của Iran sẽ được tái áp đặt vào tháng 11/2018, Iran có nguy cơ trở thành tâm điểm của cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung và phải chịu tác động nghiêm trọng. Giá dầu nhiều khả năng sẽ leo thang trong năm 2019 do hoạt động xuất khẩu của Iran bị hạn chế bởi biện pháp trừng phạt của Mỹ. Song nền kinh tế Mỹ cũng khó tránh khỏi ảnh hưởng của việc này.
Hơn nữa do hoạt động giao dịch dầu mỏ của Iran được thực hiện thông qua Ngân hàng Trung ương Iran đang bị Mỹ trừng phạt, nên Ngân hàng nhân dân Trung Quốc (PboC) - đối tác của ngân hàng này, sẽ trở thành mục tiêu của vòng trừng phạt thứ hai của Mỹ. Trong trường hợp đó, Ngân hàng nhân dân Trung Quốc có thể đáp trả bằng các biện pháp như hạ giá đồng Nhân dân tệ, thắt chặt quy định giao dịch tài chính đối với các công ty Mỹ hoặc bán tháo trái phiếu kho bạc của Mỹ.
Theo VOV